XOCCHEL – Franky Pons (38) en zijn aanstaande Adriana Flores Lopez leven al acht jaar in de Mexicaanse jungle, niet ver van wereldwonder Chichén Itzá. Af is hun zelfgebouwde huis nog lang niet. Het zal misschien ook nooit helemaal afkomen, maar is de weg ernaar toe juist niet het meest interessante? Over één zijn met de natuur. Over de niet afnemende fascinatie voor de Mayacultuur. Over een rigoureus omgegooid leven. ,,Als de chachalaca zingt, gaat het hier regenen.”
Centraal op het terrein van twee hectare, ligt een verhoogde cirkel. Deze doet voor een groot deel dienst als terras. Daarop staat hun vierkante huis, van elf bij elf meter. Het zijn zichtbare Mayainvloeden; het vierkant staat voor de man, de cirkel voor de vrouw. Er wordt nog volop aan gebouwd, ze zijn bezig met een extra kamer achterin het huis en met een extra verdieping. Stapje voor stapje ontstaat hier hun droomhuis.
Zonder geld
Haast hebben ze niet. Ze kwamen hier in 2014 zonder geld. Hoe maak je zo’n terrein rotsvrij zonder machines? Zonder professionals? ,,Als we het geld hadden gehad, was het geen vraag geweest. Maar eigenlijk is deze route veel interessanter”, zegt Pons. Enkele dagen per week komen er twee mannen uit Xocchel, het kleine Mayastadje dat om de hoek ligt. De mannen zijn goed in hun vak. Met hun blote handen, welteverstaan.
Maar bouwen behelst meer dan het bouwen zelf. Vier jaar lang leeft het stel zonder elektriciteit of stromend water. Dagelijks laadt Pons zijn telefoon op in het gemeentehuis. Het deert niet, hij geniet van het totale proces. ,,Je gaat plots leven, zoals de natuur het ooit bedoeld heeft. Om 8 uur is het hier donker. Als je dan geen verlichting hebt, ga je toch maar slapen.”
Het enorme terrein kostte haast niets. De door de mannen losgewrikte stenen worden hergebruikt voor het huis. Te zijner tijd hoopt het echtpaar gasten te ontvangen. Achterin het terrein hebben ze al een cabaña in Mayastyle gebouwd. Deze drie maanden slapen Pons’ ouders er. Zij maken haast jaarlijks te oversteek en zien de droom van hun zoon beetje bij beetje uitkomen: een plek om samen te zijn. Te ontmoeten. Onder gelijken te zijn. De rust te vinden. Te ontdekken.
Eco-hotel Ich Ki
Het idee: eco-hotel Ich Ki, wat zoiets betekent als: ‘het goede binnenkomen’. Op booking.com staat het nog niet, wel op Google Maps. Pons verwacht onderzoekers, omdat het in de jungle ligt, ver van de bewoonde wereld. Mensen die de drukte willen ontvluchten. Mensen die meer willen weten over de Maya’s. Hij wil informatieve bordjes neerzetten bij de planten en bomen. Wil een soort botanische tuin creëren. Wil het terrein echt meer en meer inrichten als plek om te overnachten. Met openbare toiletten en douches. Met een restaurantje, dat eten uit de omgeving serveert. Het liefste komt de kok dan ook uit Xocchel.
De dromen van het stel zijn springlevend, tussen het werken door. Hij werkt als toeristengids, zij online. Pons spreekt moeiteloos Nederlands, Duits, Engels, Spaans en Frans en leidt vooral Fransen rond over het schiereiland. ,,Na corona kreeg ik veel aanvragen. Dan ben je wel een flink aantal dagen per maand op pad. Gelukkig maar, we moeten ook geld verdienen.”
Franky Pons
Pons inhaleert kennis. Talen gingen hem altijd al gemakkelijk af, maar z’n interesse zit ‘m in de Mayawereld. In de filosofie, poëzie, wetenschap. Als twintiger komt hij voor het eerst in aanraking met reiki. Hij heeft levensvragen en vindt de antwoorden niet in het geloof en niet in de westerse wetenschap. Hij verdiept zich en raakt meer en meer geïntrigeerd door de oude Maya’s. Tijdens een reis door Yucatan komt hij Adriana tegen. Zij verwerkt op dat moment de dood van haar vader. De twee raken in een diep gesprek en zijn op slag verliefd. Ze zitten dan al vol levensdromen: Pons wil een stukje land in Yucatan, Adriana fantaseert over een eigen hostel.
Pons zet zijn dromen kracht bij. ,,Facebook Marketplace was er nog niet. Ik ging op zoek naar vastgoedeigenaars. En toen stelde ik mezelf de vraag: wie kén ik eigenlijk in Yucatan?”, denkt hij terug. Niemand. Ja, goed, een man wiens boeken hij leest. Wiens gedachtes, filosofieën en uitspraken hem inspireren. Waar hij huizenhoog tegenop kijkt. Hunbatz Men, een soort Dalai Lama voor de Maya’s. Hij Googlet en vindt en passant zijn contactgegevens. Pons neemt met bibberende stem contact met hem op en vertelt zijn verhaal. Pons is welkom, hij kan hem wel een stukje land verkopen.
Adriana
Adriana heeft op dat moment een goedbetaalde baan in Guadalajara, maar ook bij haar wint de nieuwsgierigheid het. Beiden gooien ze hun leven rigoureus om en gaan ervoor. Willen onderdeel worden van de gemeenschap van Xocchel. Niet de typische rijke buitenlanders die buiten het dorp wonen, maar er echt bij horen.
Adriana: ,,Guadalajara is een miljoenenstad. Ik word hier gezien als een buitenlander en ja, het is hier ook heel anders. Het leven gaat trager, iedere dag is ook anders. Ik heb juist geleerd om te haasten, net als de Nederlanders. Het is onvoorspelbaar. En grappig: zelfs in taal is het hier anders. Ik wilde ijsbergsla kopen, lechuga. Hadden ze niet. Frankie kwam er gewoon mee thuis. Die probeerde andere woorden, zoals romana.”
Je moet meebewegen, wil ze maar zeggen. Niet uitgaan van je eigen gelijk, maar vooral heel goed luisteren naar de locals om mee te kunnen. Hier is het rond 2 uur ’s middags doodstil op straat. Er worden geen volle dagen gewerkt. Dat kan ook niet, met temperaturen die op kunnen lopen tot boven de 40 graden. Zondag is een absolute rustdag. Als Franky ’s morgens hun dochtertje Grace Maria (4) naar school wil brengen, komt hij iets later samen met ‘r terug. Omdat het vandaag regent, is er geen les. Best irritant, maar zo gaat dat hier.
Grace zelf neemt het voor lief. Speelt met de vier honden, Brodie, Bonjour, Niño en Niña. En met het veelvuldig mekkerende geitje Petunia en met haan Babykippie. Grace wordt tweetalig opgevoed; Nederlands en Spaans. ,,Ik was wel bang dat zij er misschien wat buiten viel. Xocchel is haast letterlijk één grote familie en dan komt er een meisje dat ook een gekke taal spreekt en er iets anders uitziet. Maar ze heeft al heel veel vriendinnetjes”, klinkt het opgelucht.
Pons zat die eerste jaren vol angsten, ook door de natuurlijke omgeving. Niet verwonderlijk, in het gebied leven slangen, schorpioenen en gevaarlijke spinnen, zoals tarantula’s. ,,We sliepen op een tafel, zodat schorpioenen niet bij ons konden”, herinnert hij zich.
Midden in de natuur
Nu herkent hij de natuur meer. Ze observeren. Weten heel goed wanneer het gaat regenen, niet alleen door de genoemde chachalaca. De brandende zon zorgt ervoor dat je het rustig aan doet. ,,Je bent veel meer één met de natuur. Ontspannen doe je door naar de geweldige sterrenhemel te kijken. Je verwondert je, je kijkt naar het grote geheel en ordent zo je gedachtes. Netflix is geen ontspanning, maar afleiding van je stress.”
De twee praten er veel over. ,,Je gaat mee in het ritme van het leven. Luistert naar je lichaam, je emoties, je gevoelens. Hier wonen maakt je echt rijker. In Nederland moet je leveren, consumeren, doorgaan. Emoties worden afgeremd en zoveel mogelijk uitgeschakeld. Zo worden we opgevoed. Hier weet ik: ik mag me somber voelen, of chagrijnig, of boos. Negatieve gevoelens zijn er. Door deze te accepteren, krijg je een veel dieper leven. En voel je ook veel meer dat je leeft.”
Ceremonieel Mayacentrum Lol Be
Recht tegenover hun grond ligt ceremonieel Mayacentrum Lol Be. Pons heeft de sleutel. Hier vinden niet-religieuze energiegenezingen plaats. Pons is Reiki Master en Essenian Master. ,,Ik doe er energetische healingsessies. Reiki-inweiding. Dat deed ik al vanaf de start, samen met Hunbatz Men, maar daar vul je je weken niet mee.” Hunbatz Men overlijdt in 2016.
Pons is een piekeraar, een man die vragen stelt. Over de wetenschap, over de logica van niet-wetenschap. Iemand die kritische vragen stelt. Gelooft in energieën, in het dogma ‘er is meer tussen hemel en aarde’, zonder daar een religie aan vast te hangen. ,,De Maya’s waren hun tijd ver vooruit. In taal, in wetenschap, in wiskunde, in architectuur, in alles”, zegt Pons.
Die zich nu dagelijks voortbeweegt in het land, de omgeving, waar de oude Maya’s leefden. Adriana en hij voelen hier de energetische velden allebei, vooral op het pad dat naar het huis leidt. Voelen dat zij op een speciale plek wonen. Een plek die door toeristen en het verkeer met grote snelheid voorbij gereden wordt, op weg naar Mérida of Chichén Itzá. Een plek waar stil ook echt stil is, donker ook echt donker is. Ver van het haastige leven. Een plek die zich ontegenzeggelijk tussen hemel en aarde bevindt.
